öğretim materyalleri geliştirilmesi ve seçimi üzerine

          Teknolojinin hızla geliştiği günümüz dünyasında teknolojik ürünlere karşı  insanların merak duyguları kabardıkça öğrenme istekleri de bu doğrultuda artış göstermektedir. Öğrenme arzusu beraberinde öğretme gereksinimini de ortaya çıkarmıştır. Gelişen teknoloji karşısında insan çağdaşlarıyla yarışabilmek için öğrenme ve öğretmeyi hızlandırmıştır. Teknolojinin bu şekilde yön verdiği günümüz dünyasında gerek sosyal anlamda gerekse eğitimsel anlamda öğretim teknolojisi  kavramının önemide bir hayli artmıştır. Özellikle eğitim kurumlarımızda eğitim teknolojisi hızla yayılmış ve öğrencilerin bilgi, beceri ve yeteneklerini geliştirmeleri için öğretim yöntemleri çeşitli teknolojik materyallerle desteklenmiştir. Bu materyaller öğrenci de bilginin daha kalıcı olabilmesi ve daha faydalı hale gelebilmesi için kullanılmaktadır. Bakıldığın da materyal seçimi sürecinde materyalin amacı öğrenciye maksimum fayda sağlama üzerine kurulmaktadır. Bu sebepledir ki gelişen teknoloji materyal bazında bakıldığında öğrenciye fayda sağlayacak araç gerecin artmasında ve öğrenciye öğrenme anlamında büyük katkı sağlamıştır. Teknolojinin hızlı gelişimi öğretim teknolojisinde de değişiklikler yaratmış, öğrenmeye daha hızlı ve etkili hale getirmiştir.örnek verilecek olursa eskiden okullarda tepegöz denen cihazla yansıtma tekniği kullanılırken artık neredeyse her sınıfta bilgisayarlar ve projeksiyon cihazları bulunmaktadır. Bu da öğretmenin öğrenciye bilgi verirken kullanacağı materyal seçimi konusunda  öğretmene yardımcı olacaktır. Bu durum öğretmenin daha farklı ve daha etkili öğretme yolları bulmasını kolaylaştıracaktır.

         Sonuç olarak öğretim teknolojisi  öğrenmenin ve öğretmenin gelişimi  açısından önem arz etmektedir. Çünkü iyi öğrenmeden iyi öğretim verilemez. İyi bir öğrenmenin verilebilmesi için de gerekli olan araç gerecin temini şarttır. Bu araç gerecin sağlanması ve en modernlerinin alınmasından sonra onu kullanacak ve alınan materyallerle öğrenciye bilgi verecek olan öğretmenin materyali  çok iyi bir şekilde tanıması, öğrenmesi ve kullanabilmesi şarttır. Bunu yaparken de öncelikle öğrencilerini çok iyi tanımalı, onların bireysel farklılıklarını, yeteneklerini, becerilerini, bilgi ve birikimlerini bilmeli ve materyalini ona göre hazırlamalıdır.

        Öğretim tasarımı ve öğretim materyallerinin geliştirilmesi kavramları birbirine benzemekle birlikte biri değerinden farklı iki kavram olarak karşımıza çıkar. Fakat bu ayrılık öyle tamamen birbirinden çok farklı bir düzeyde ayrılık değildir. Aslında burada bir birbirine geçmişlik, iç içe girmişlik söz konusudur. Matematik’ te ki alt küme terimini bu iki kavram için kullanmak sanırım yanlış olmaz. Çünkü alt kümede bir içine alma, büyük olanın küçük olan kümeyi de bünyesinde barındırması söz konusudur. Bu iki kavramda da dar kapsamlı kavramın geniş kapsamlı kavramın bir süreci olması söz konusudur. Öğretim Tasarımı kavramı daha çok               bir dersin tasarımı sırasında kullanılan stratejiler, yöntemler ve teknikler bütününü tanımlar. Öğretim Tasarımı sürecinde ders, kullanılan           stratejiler ve yöntemler ve ders esnasında kullanılan materyallerin tasarlanması gerçekleştirilir. Öğretim Sistemleri Geliştirilmesi kavramı ise bir öğretim               programı tasarımı sırasında gerçekleşen analiz, tasarım, geliştirme, uygulama ve değerlendirme etkinliklerinin toplamıdır. Tasarım sürecinde öğretimin amaçları, ilkeleri, planları, kullanılacak materyaller ve içerik hazırlanır. Geliştirilmesi süreci ise bütün bu eldeki verilerin uygulamaya konması ve öğretim örneğinin ortaya çıkmasıdır. İlk örnek kullanılacağı çevreye verilir ve sürecin bir değerlendirmesi yapılır. İşte bu değerlendirme öğretim sistemleri geliştirilmesinin tamamını kapsar. Öğretim tasarımı sonuç kısmında yer alan bu değerlendirmenin aslında hazırlık safhasıdır ve ilk ürünlerin tabiri uygunsa ham maddenin toplandığı yerdir.  Ham maddenin işlendiği ve kullanılabilir hale geldiği yer öğretim materyallerinin geliştirilmesi sürecidir.

               

                 ÖĞRETİM SİSTEMLERİ GELİŞTİRİLMESİ SÜRECİNİN ANA ELEMANLARI

1)ÖĞRENCİ: Öğretim sisteminin geliştirilmesi sürecinin en önemli ögesi öğrencidir. Bu öğrenciyi öğrenen olarak almak daha doğru olur çünkü öğrenci dendiğinde okulla sınırlandırılıyormuş gibi bi olgu vardır. Öğrenen bu sürecin temel taşıdır. İnsan sosyal bir varlıktır ve hayatım içinde sürekli  bir şeyler öğrenir fakat her öğrendiği öğretim değildir çünkü öğretimde planlı ve sistematik bir şekilde çevreyi  öğrenmeye uygun hale getirme vardır. Bunun içinde öğrencinin yapısı çok iyi bir şekilde bilinmelidir. Bireysel farklılıklar belirlenmeli, bilgi ve beceri düzeyi tespit edilmelidir.

2)AMAÇLAR: Öğretim sistemleri belli amaçlara göre planlanır. Sistemin öğrenciye kazandıracağı bilgi ve beceriler belli parametrelere gör hesaplanır, sınırlamalar ya da esneklikler getirilir. Öğretimin nasıl ve ne şekilde yapılması gerektiği bildirilir. Örneğin lastiği çıkarılacağı öğretilmesi amaçlanabilir bir de lastiğin 5 dakika içinde çıkartılacağı amaçlanabilir ve öğretim bu doğrultuda yapılır.

3)YÖNTEM: Öğrencinin öğrenme sürecine yardım eden ve uygulandığında hep aynı sonucun elde edildiği planlı etkinliklerdir. Yöntemler birbirleriyle bağlantılı kullanılmalıdır. Geri bildirimlerde tekrarlandıklarında aynı sonucu vermelidirler.

4)DEĞERLENDİRME: Sürecin son kısmıdır. İki şekli vardır. A)  Öğretimin sonuçlarına bakılır. Amaçlar yerine geldi mi? Davranışlarda kalıcı değişimler var mı?  Bu gibi soruların cevabı aranır. B) tasarı sürecindeki amaçlar gerçekleşti mi buna bakılır. Tasarımdaki süreçlere bakılır, süreçteki aşamaların bi öncelerine bakarak süreç daha iyi nasıl olabilir sorusuna cevap aranır.